اتیسم چیست؟
اتیسم یک اختلال عصبی- رشدی است. بخشهای مختلف مغز در افراد دارای اتیسم در همکاری با یکدیگر دچار مشکل میشوند.
اتیسم اختلالی عصب-رشدی است که در سه سال اول زندگی بروز میکند و مادام العمر است، شاخصهی اصلی آن نقص در ارتباط و تعاملات اجتماعی و بروز رفتارهای کلیشهای و خزانهی رفتاری، حرکتی و… محدود میباشد.
اتیسم بر روی درک افراد از دنیا و تعاملاتشان با افراد اثر میگذارد.
افراد دارای اتیسم، دنیا را متفاوت تر از بقیه میبینند، میشنوند و حس میکنند.
اتیسم بیماری نیست و درمان دارویی قطعی نیز ندارد، اما با توانبخشی فرد دارای اتیسم میتواند مهارت کسب کرده و زندگی مستقلی داشته باشند و همچنین نبوغ خاصی را از خود نشان دهد.
اتیسم شرایطی به صورت طیف بوده که از شدید تا خفیف متغیر است.
اتیسم بودن به صورتهای متفاوتی در رفتارهای فرد دارای اتیسم نمایان میشود.
بعضی از افراد دارای اتیسم، مشکلات همراه دیگری نیز از جمله کمتوانی ذهنی، اختلال یکپارچگی حسی، اختلال بیشفعالی و نقص توجه، صرع و مشکلات گوارشی دارند؛ که به معنای این است که این افراد نیازمند سطوح حمایتی مختلفی هستند!
اتیسم بر روی درک افراد از دنیا وتعاملاتشان با افراد اثر می گذارد.
-افراد دارای اوتیسم، دنیا را متفاوتتر از بقیه میبینند، میشنوند و حس میکنند.
اتیسم چه علائمی دارد؟
اختلال در عملکرد اجتماعی:
یکی از علامتهای مهم اتیسم، اختلال در ارتباطات اجتماعی است. کودکان طبیعی از همان هفتههای اول تولد به طور قابل ملاحظه ای اجتماعی هستند، در واقع نوزاد انسان به طور ذاتی برای ارتباط اجتماعی و تشخیص چهرهی انسانی آمادگی دارد، در حالی که در کودکان دارای اتیسم گرایش کمی به چهرهی انسانی وجود دارد و به دنبال آن، این کودکان گرایش کمی به برقراری تماس چشمی دارند. آنها در درک احساسات دیگران مشکل دارند و قادر به همدلی با آنها و قرار دادن خود به جای آنها نیستند و این سد بزرگی بر سر دوستیابی آنهاست.
این مشکلات در مراحل ابتدایی رشد به صورتهای زیر آشکار میشود:
کودک کمتر به دیگران نگاه میکند.
کودک کمتر غان و غون میکند یا اصلا نمیکند.
وقتی کودک را صدا میکنند پاسخ نمی دهد (به نام خودش واکنش نشان نمیدهد).
در مقابل لبخند دیگران کمتر لبخند میزند.
کودک ارتباط غیر کلامی برقرار نمیکند؛ مثلاً نمیتواند به اشیاء مورد علاقهی خودش اشاره کند.
بازیهای اجتماعی (مثلاً دالیبازی یا قایم باشک) را انجام نمیدهد و یا به طور یک جانبه و با خودشان انجام میدهد.
لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است. چاپگرها و متون بلکه روزنامه و مجله در ستون و سطرآنچنان که لازم است و برای شرایط فعلی تکنولوژی مورد نیاز و کاربردهای متنوع با هدف بهبود ابزارهای کاربردی می باشد. کتابهای زیادی در شصت و سه درصد گذشته، حال و آینده شناخت فراوان جامعه و متخصصان را می طلبد تا با نرم افزارها شناخت بیشتری را برای طراحان رایانه ای علی الخصوص طراحان خلاقی و فرهنگ پیشرو در زبان فارسی ایجاد کرد. در این صورت می توان امید داشت که تمام و دشواری موجود در ارائه راهکارها و شرایط سخت تایپ به پایان رسد وزمان مورد نیاز شامل حروفچینی دستاوردهای اصلی و جوابگوی سوالات پیوسته اهل دنیای موجود طراحی اساسا مورد استفاده قرار گیرد.
اختلال ارتباطی:
از دیگر مشکلات اصلی در اتیسم، اختلال جدی در برقراری ارتباط است. افراد دارای اتیسم در جنبههای مختلف رشد زبان، گفتار و ارتباط مشکل دارند. کودکان دارای اتیسم نمیتوانند برای اهداف اجتماعی از زبان استفاده کنند. برای مثال نمیتوانند برای برقراری رابطهی اجتماعی کلمات و زبان را به کار بگیرند. نیمی از افراد دارای اتیسم هرگز از زبان و گفتار جهت ارتباط استفاده نمیکنند و در صورت استفاده از کلام در گفتار این افراد مشکلات زیر چشم میخورد:
۱-تکرار طوطیوار جملات و کلمات که به دو صورت ظاهر میشوند:
هنگامی که فردی با آنها صحبت میکند همزمان جملات او به صورت طوطی وار تکرار میکنند.
جملات و عباراتی که دیگران به کار میبرند را به حافظه میسپارند و بعداً بدون اینکه آن جملات کاربردی داشته باشند آنها رابه صورت طوطی وار تکرار میکنند.
استفاده نادرست از ضمایر؛ مثلاً کودک بجای آنکه بگوید “من” میگوید “او” .
-فقدان آهنگ و ملودی معمول در کلام. به این صورت که آهنگ کلام کودک یکنواخت و ثابت است.
معمولاً معنا و مفهومی در گفتار این کودکان وجود ندارد.
این کودکان جهت برقراری ارتباط از کلام استفاده میکنند.
-در گفتار خود به خوبی از حروف ربط استفاده نمیکنند.
اختلال شناختی:
نیمی از کودکان دارای اتیسم هوش پایینی دارند. در برخی از این افراد هوش جزیرهای وجود دارد. هوش جزیرهای به این معناست که کودک در یک یا چند زمینه (مانند نقاشی یا موسیقی) تواناییهای قابل توجه دارد در حالی که ممکن است از نظر سایر تواناییها مشکل داشته باشد. همچنین در آنها تفکر انتزاعی وجود ندارد. یعنی کودک نمیتواند خودش را به جای دیگران قرار دهد و یا به مسائلی غیر از چیزهایی که به چشم میبیند فکر کند. هرچه بهرهی هوشی در این افراد پایینتر باشد احتمال بروز تشنج مغزی بالاتر میرود. توانمندیهای حرکتی و درک لمسی نیز در این افراد بهتر از توانمندی درک مفاهیم نمادین است. ۴- اختلال رفتاری:
این کودکان با اشیاء و وسایل ارتباط بهتری برقرار میکنند تا با انسانها. علاوه بر این، آنها به جنبهای ناکارآمد اشیاء و اشیاء غیر کاربردی وابستگی غیر معمول دارند. همچنین حرکات تکراری بیهدف مثل تکان دادن دستها، راه رفتن روی انگشتان پا، ردیف کردن یا چرخیدن اشیاء در آنها دیده میشود. این کودکان به موقعیتها و شرایط جدید واکنش های بسیار شدید نشان میدهند. آنها از چیزهای جدید، از افراد جدید، از تغییر دکوراسیون منزل و حتی تعویضاتومبیل خانوادگی شان به شدت می ترسند و به آن واکنش نشان میدهند مهارتهای بازی در این کودکان به شدت در سطح پایین است و نمیتوانند بازیهای اجتماعی انجام دهند.
علت اتیسم چیست؟
اتیسم علت واحدی ندارد. زمانی تصور میشد که اختلال روانشناختی ناشی از تجارب تروماتیک (ضربه به سر)، منجر به انحراف هیجانی و اجتماعی میشود که این صحیح نیست. امروزه، پژوهشگران معتقدند که احتمالاً چندین ژن، ترکیب با عوامل محیطی، در ایجاد اتیسم دخیل باشند. همچنین بعضی مطالعات در افراد اتیسم، نابهنجاریهایی در چندین ناحیه مغزی شامل مخچه، آمیگدال (بادامه) و هیپوکامپ را نشان دادهاند. این یافتهها قابل توجه و مهم هستند و نیاز به مطالعه بیشتری دارند.
شیوع اختلال طیف اتیسم
میزان شیوع اختلالات طیف اتیسم در دو دهه ی گذشته در سراسر جهان افزایش زیادی داشته است و به طور کلی اعتقاد بر این است که اتیسم در حال افزایش است.
پژوهشهای ۲۰ سال گذشته تا کنون نشان داده اند که شیوع اختلال اتیسم به دلایل مختلفی در حال افزایش است. در اوایل دههی اخیر برآورد میشد که شیوع این اختلال ۱ در ۳۳۵ نفر باشد. این میزان در سالهای اخیر رو به افزایش بوده است، به طوری که طبق آخرین پژوهشها این آمار در سال ۲۰۰۹ میلادی ۱ مورد در هر ۹۱ نفر در آمریکا و یک مورد در هر ۶۶ نفر در انگلستان گزارش شده است. مرکز کنترل و پیشگیری بیماری های امریکا(CDC) تخمین می زند که اختلال طیف اوتیسم تقریبا از هر ۵۹ کودک در یک کودک رخ می دهد و در پسران بیشتر از دختران دیده می گردد.بارزترین علائم اختلال طیف اوتیسم بیشتر در بین ۲ تا ۳ سالگی دیده می گردداما علائم نخستین اختلال طیف اوتیسم را میتوان از پیش از یک سالگی نیز مشاهده نمود اما متاسفانه بیشتر کودکان تا ۴ سالگی تشخیص داده نمی شوند.
درمان های اختلال طیف اتیسم
دو واقعیت در مورد اختلال طیف اوتیسم،پایه های درمان های حال حاضر اوتیسم را به وجود اورده است .نخست، این ایده که اختلال طیف اوتیسم از بدو تولد وجود دارد و بنابراین بخشی از یک وضعیت بیولوژیک، زمینه را برای فعالیتهای روانپزشکی فراهم می کند و دوم، اختلال طیف اوتیسم نوعی اختلال اجتماعی و عاطفی است که آن را از سایر اختلالات روانی متمایز می کند و بایستی به همین ترتیب نیز درمانهای متفاوتی برای ان اعمال گردد.
روش تیچ برای درمان اختلال طیف اوتیسم
این روش امریکایی بسیار محبوب، در حال تبدیل شدن به یکی از انتخابهای اصلی خانواده ها است.این روش که برامده از پژوهشی در سال ۱۹۶۶ است و در سال ۱۹۷۰ توسط اریک اسکاپلر در دانشگاه کارولینای شمالی پایه گذاری گردیده است،در سال ۱۹۷۲ تحت عنوان یک برنامه ایالتی مورد تایید قرار گرفت.تاکید اصلی این رویکرد بر رشد فردی و استقلال فرد دارای اختلال طیف اوتیسم است.این روش رویکردی ساختمند است که به شکل منحصر به فردی برای افراد دارای اختلال طیف اوتیسم سازگار گردیده است.تیچ را بیشتر می توان یک مدل کل نگر در زمینه درمان اختلال طیف اوتیسم در نظر گرفت چراکه می تواند در همه ابعاد ساختاری کودک دارای اوتیسم مداخله جبرانی نماید.
تحلیل رفتار کاربردی(ABA)برای درمان اختلال طیف اوتیسم
تحلیل رفتار کاربردی (ABA) که در ایران به نام ABA شناخته می گردد موفق ترین رویکرد درمانی برای اختلال طیف اوتیسم تا کنون است. این رویکرد درمانی رویکردی رفتاری است که موجب تقویت رفتار های مثبت و کاهش رفتار های منفی کودک دارای اختلال طیف اوتیسم می گردد و می توان بر اساس تکنیک های زنجیره سازی و شکل دهی رفتار مهارتهای جدیدی را نیز به کودک اموخت . ایوار لوواس استاد دانشگاه کالیفرنیا لس انجلس پس از مقاله خود در سال ۱۹۸۷به عنوان پیشگام در زمینه ABA شناخته گردید.
در مطالعه او کودکان بیش از ۴۰ ساعت خدمات فشرده ABA را به مدت ۲ تا ۶ سال دریافت نمودند.نتایج در این مطالعه بسیار قابل قبول بود و بیش از ۹۰ درصد کودکانی که در این مطالعه بودند بهبودی در مهارتهای اجتماعی و شناختی نشان دادند و این زمانی بود که تب درمان ABA همه گیر شد. در حال حاضر ABAبه عنوان درمان طلایی اختلال طیف اوتیسم شناخته می گردد. پس از شناخته تر شدن،این درمان در کشور امریکا به مرور وارد سیستم اموزش دانشگاهی نیزگردید.در سراسر دنیا بجر ایران افرادی که در زمینه ABA قصد کار کردن دارند بایستی مدرکی برای فعالیت در زمینه این درمان از مراکز و موسسات مورد تایید و دانشگاهها داشته باشند.از دل ABA رویکردهای درمانی دیگری نیز برامدند که می توان به مهمترین انها، دنور اشاره نمود که توسط سالی راجرز مطرح گردیده و گسترش یافته است و اکنون به عنوان یکی از مطرح ترین رویکردهای درمانی در امریکا شناخته می گردد.اکنون بیشتر رویکردهای درمانی که برای کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم استفاده می گردد به نوعی با ABAدر ارتباط هستند.از دیگر رویکرد های درمانی که در امریکا مورد استفاده است می توان به فلور تایم،پکس،سان رایس و….اشاره نمود